Κοιτούσα τις σημειώσεις μου από πέρσι τέτοιο καιρό που συζητούσαμε τη β΄ Αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ και άκουσα, με πολύ μεγάλη προσοχή, όσα έχουν ειπωθεί μέχρι τώρα. Άλλα σωστά, άσχετα αν συμφωνώ ή διαφωνώ, άλλα εντελώς λάθος. Για παράδειγμα ακούστηκε ότι δεν υπάρχουν χωροθετήσεις, άρα δεν έχει κανένα νόημα να γνωμοδοτήσουμε επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αυτό είναι εντελώς λάθος γιατί η στρατηγική μελέτη είναι απαραίτητη προυπόθεση και προαπαιτούμενο για να γίνει η χωροθέτηση. Μπορεί να ασκηθεί οποιαδήποτε κριτική για αυτό που έχουμε μπροστά μας. Αλλά να είμαστε εποικοδομητικοί στην κριτική μας, αν πραγματικά θέλουμε να προχωρήσουν τα πράγματα.
Το νέο ΠΕΣΔΑ ακολουθεί τις οδηγίες της ΕΕ σχετικά με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, της εγγύτητας, της συμμετοχικότητας. Αποτυπώνει, όπως άλλωστε γνωμοδότησαν τα υπουργεία Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδιασμού (ΕΣΔΑ). Συμβάλλουν σημαντικά οι δήμοι μέσω των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Απορριμμάτων. Παίζουν, έτσι, καθοριστικό ρόλο στα πρώτα στάδια της διαχείρισης απορριμμάτων, σύμφωνα με την πυραμίδα ιεράρχησης του νόμου 4042/12, δηλαδή την πρόληψη, την επανάχρηση, τη διαλογή στην πηγή. Στόχος είναι να γίνεται η διαχείριση του 52% των ΑΣΑ σε τοπικό επίπεδο. Και τέλος, με την εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ μπαίνει οριστικό τέλος στη λειτουργία του ΧΥΤΑ Φυλής, που βρισκόταν στο επίκεντρο του πλήρως αποτυχημένου μοντέλου του ενός και μοναδικού χώρου διάθεσης, με όλες τις αρνητικές συνέπειες για την τοπική κοινωνία.
Υπάρχουν καθυστερήσεις στην υλοποίηση του ΠΕΣΔΑ; Σαφώς και υπάρχουν. Αλλά είναι πολύ εύκολο να είμαστε μηδενιστικοί και να λέμε ότι δεν έχει γίνει τίποτα. Ας δούμε ποια πράγματα αυτή τη στιγμή είναι σε στάδιο εξέλιξης. Υπάρχει σε εξέλιξη η διαγωνιστική διαδικασία που αφορά στα ανενεργά λατομεία προκειμένου να γίνουν χώροι ΧΥΤΥ, μονάδες επεξεργασίας κλπ. Επίσης είναι μεγάλη αλήθεια ότι δεν έχουν ασκηθεί πιέσεις στην Κυβέρνηση προκειμένου να υπάρξουν νομοθετικές ρυθμίσεις για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, δηλαδή οι αλλαγές όρων χρήσης προκειμένου να μην επιβαρυνθούν οι ίδιες περιοχές. Έτσι, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος τελικά οι χωροθετήσεις να γίνουν βάσει του Ν 3164/2003, του Νόμου της Βάσως Παπανδρέου, έτσι ώστε να είναι πιο εύκολες και πιο γρήγορες οι διαδικασίες, αλλά αυτό θα επιβαρύνει περιοχές ήδη επιβαρυμένες με άλλες οχλούσες δραστηριότητες. Είναι αλήθεια ότι υπάρχει συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες και ότι γίνεται προσπάθεια; Να βρεθούν κοινοί τόποι και συνισταμένες. Όπως είναι αλήθεια ότι υπάρχουν και τοπικές κοινωνίες οι οποίες αντιδρούν. Υπάρχει το παράδειγμα των κατοίκων του Γραμματικού και της Φυλής, αλλά υπάρχει και το παράδειγμα της περιοχής του Πειραιά, δύο Δήμαρχοι της περιοχής τοποθετήθηκαν προ ολίγου και μίλησαν για την περιοχή του Σχιστού με πνεύμα συναίνεσης.
Είναι ψέμα ότι δεν υπάρχει αποκέντρωση. Γιατί άλλο είναι μόνο η Φυλή, άλλο οι 5 ή 6 μονάδες που έχουν δρομολογηθεί. Είναι ψέμα ότι αυτό το σχέδιο είναι το ίδιο με αυτό που είχε εκπονηθεί από τη Διοικήση Σγουρού. Γιατί αν ήταν αλήθεια, η παράταξη του κ. Σγουρού, η οποία μόνο για ιδεοληψία δεν μπορεί να κατηγορηθεί, θα το ψήφιζε, ενώ προ ολίγου τοποθετήθηκε αρνητικά.
Επίσης, ακούστηκε και η πρόταση να αναζητήσουμε διαπεριφερειακές συνεργασίες και να μεταφέρουμε τα απορρίμματά μας εκτός Αττικής. Αναρωτιέμαι πόσο αριστερή είναι μια τέτοια πρόταση, η οποία αντανακλά νοοτροπίες 30 χρόνων πίσω. Πώς μπορούμε να δεχτούμε ότι σήμερα, τα δικά μας τα σκουπίδια, με οποιουσδήποτε όρους, θα τα στείλουμε αλλού; Αυτό είναι έξω από κάθε λογική εγγύτητας και αλληλεγγύης.
Στο θέμα του αποτεφρωτήρα. Δεν υπάρχουν ραδιενεργά κατάλοιπα. Αντί να συζητήσουμε αν η μελέτη που είναι σε εξέλιξη προβλέπει τη συγκέντρωση όλων των νοσοκομειακών καταλοίπων και να αποκλείσουμε την παράνομη ρίψη σε άσχετες περιοχές χωρίς καμία επιστημονική επίβλεψη, βάζουμε στη συζήτηση θέματα που αποπροσανατολίζουν.
Χρηματοδότηση: Όταν προεκλογικά γινόταν λόγος για το σχέδιο της προηγούμενης Διοίκησης η αντίθεση της δικής μας παράταξης δεν ήταν τα ΣΔΙΤ, δεν ήταν ιδεοληπτικό, τα ΣΔΙΤ είναι ένα εργαλείο, οι όροι και ο τρόπος χρήσης τους είναι αυτός που τους προσδίδει πρόσημο αρνητικό ή θετικό, το πρόβλημά μας ήταν ότι η όλη οπτική ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με την δική μας οπτική για τη διαχείριση των απορριμμάτων, καθώς απέβαινε ανταγωνιστική στην ανακύκλωση και ευνοούσε την καύση με την οποία είμαστε αντίθετοι, είμαστε μόνο υπέρ της καύσης των νεκρών. Ποια είναι η κατάσταση σήμερα όσον αφορά στη χρηματοδότηση: η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί μόνο ώριμα έργα. Ώριμα λοιπον, χαρακτηρίζονται μόνο τα ΣΔΙΤ. Ελάτε λοιπόν, σήμερα να βρούμε μαζί μια λύση που να επιφέρει διορθώσεις σε αυτό που μας προτείνει σήμερα η Περιφερειακή Αρχή. Κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι είναι το τέλειο, ούτε οι ίδιοι νομίζω δεν υποστηρίζουν κάτι τέτοιο. Να μπορούμε όμως να παρουσιάσουμε κάτι βιώσιμο και εναλλακτικό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί. Ακούστηκε να γίνει η χρηματοδότηση αποκλειστικά από εθνικούς πόρους. Υπάρχει κανείς στην Ελλάδα του 2016 που πιστεύει ότι υπάρχουν χρήματα και απλά κάποιος δεν θέλει να τα διαθέσει; Εχετε δει πουθενά να υπάρχει πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων; Δεν είναι γνωστό ότι μειώθηκε ακόμη και η Εθνική συμμετοχή, γιατί δεν μπορούσαμε να συνεισφέρουμε ούτε την εθνική συμμετοχή, κάποιες φορές, σε ΕΣΠΑ;
Για την περίφημη αναβάθμιση του ΕΜΑΚ Φυλής: δεν είμαι ειδικός, σε συνάντηση που είχα με την ΕΔΣΝΑ, -σημειωτέον ότι ο αναθεωρημένος ΠΕΣΔΑ εγκρίθηκε με ευρύτατη πλειοψηφία από το ΔΣ στο οποίο η παράταξη της κας Δούρου δεν είναι η πλειοψηφούσα, επειδή σε κάποιους σήμερα φταίει το πλαίσιο άσχετα αν το είχαν ψηφίσει πέρσι-, με ενημέρωσαν ότι πρόκειται για ποιοτική και όχι ποσοστική αναβάθμιση. Τι συμβαίνει δηλαδή; Μέχρι τώρα λειτουργούσε για τα μάτια του κόσμου, προκειμένου να καλύπτει τα μίνιμα των ευρωπαϊκών απαιτήσεων και να αποφεύγουμε τα πρόστιμα.
Πάμε στο μεγάλο αγκάθι, που αφορά στην ημερομηνία κλεισίματος της Φυλής: Θα ήταν εξαιρετικά εύκολο για την Περιφερειάρχη να δώσει μία ημερομηνία, β’ εξάμηνο του 2019 για παράδειγμα. Το να γραφτεί μια ημερομηνία σε ένα χαρτί και μάλιστα τόσο μακρινή, είναι το πιο εύκολο. Αντιθέτως, υπάρχει ρητή καταγραφή ότι δε θα υπάρξει γ΄ φάση λειτουργίας. Ότι μετά τον κορεσμό του β΄ κυττάρου, που λήγει και η άδεια λειτουργίας, δε θα υπάρξει ανανέωση.
Καταλήγοντας: ο συγκεκριμένος σχεδιασμός και η συγκεκριμένη στρατηγική μελέτη, είναι μία αρχή ενός άλλου μοντέλου διαχείρισης και η απαραίτητη προϋπόθεση για να αλλάξει ο τρόπος διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική. Και πρέπει να πλαισιωθεί από μία σειρά από δράσεις και ενέργειες. Τίποτα δεν πρόκειται να πετύχει αν δεν ενισχυθεί η ανακύκλωση, η επαναχρησιμοποίηση, η κομποστοποίηση, αν όλα αυτά δε γίνουν συνείδηση στον πολίτη της Αττικής. Και η ευθύνη της Περιφέρειας εδώ είναι μεγάλη, αναφορικά με δράσεις που πρέπει να αναλάβει σε επίπεδο σχολείων, δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων για ευαισθητοποίηση.
Παρέμβαση για την Αττική 